I-FT20796: Istočni Balkan | Sklavini, Anti
Genetika:
Porijeklo
Preci roda I-FT20796 se mogu dovesti u vezu sa germanskim Bastarnima, grane I-Z17855, koji su sa geografskog područja obuhvaćenim željeznodobnom jastorfskom kulturom u centralnoj Evropi naselili prostor sjeverno od Karpata, gdje su kasnije učestovali u formiranju proto-slavenske etnogeneze. Preci pripadnika grane I-FT20796 su u ranom srednjem vijeku naselili prostor Donjeg Dunava i šireg prostora istočnog i južnog Balkana u seobama slavenskih plemena Anta i Sklavina sa područja Zakarpatja tj. prostor koji obuhvata dio današnje zapadne Ukrajine.
| Bugarska | 42% |
| Makedonija | 17% |
| Rumunija | 14% |
| Mađarska | 9% |
| Rusija | 9% |
| Poljska | 9% |
Nastanak
Grana I-FT20796 je jedna od osnovnih ogranaka od grane I-Z17855a. Starost ove grane se prema YFull projektu estimira prije između 1400 i 1900 godina, dok se TMRCA tj. najstariji zakednički predak svih pripadnika ove grane procjenuje da je živio u periodu između 1300 i 1900 godina. Ova grana je najvjerovatnije formirana u okviru ranoslavenske praško-korčakovske i sukovsko-džedzičke arheološke kulture koje su u ranom srednjem vijeku obuhvatale širi prostor istočne i centralne Evrope.
Širenje
Rod I-FT20796 se dijeli na sljedeće grane:
- I-FT20796: sandžačko-bošnjačka
- I-FT20796: bugarska
- I-FT20796: rumunsko-srpska
Sklavini i Anti
Početkom 6. stoljeća n. e. se na granicama Istočnog rimskog carstva pojavljuju dvije slavenske skupine, Sklavini i Anti, kako ih opisuje bizantski historičar i književnik Prokopije. Sklavini praško-korčakovske arheološke kulture, sastavljeni od manjih plemenskih zajednica sa predfeudalnim rodovsko-plemenskim društvenim uređenjem, nastanuju široki prostor današnjeg Balkana u 6. i ranom 7. stoljeću, dok su srodni Anti naselili istočne dijelove Balkanskog poluostrva, naročito širi prostor donjeg Podunavlja i zapadne obale Crnog mora. Anti su, penetrirajući dolinom rijeke Dnjestra na jugoistočne obronke Karpata tj. na područje današnje Moldavije, Rumunije i Bugarske donjeli sa sobom elemente proto-slavenske Penkovske kulture (Sedov, 1995). Sklavini, koji su s druge strane zaslužni za introduciranje elemenata praško-korčakovske kulture su naseljavajući prostor sjeveroistočnog Balkana dolinom rijeke Siret kasnije preovladali i područjem istočnog Balkana. Pomenuti migracioni razvitak je doveo i do kulturološke simbioze pomenutih arheoloških horizonata iz koje je proizašla Ipotesti-Candesti kultura koja je obuhvatala područje između rijeke Pruta i donjeg Dunava. S tim u vezi bi se nositelji grane I-Z17855 mogli dovesti u vezu sa praško-korčakovskim elementima u slavenskoj arheološkoj kulturi donjeg Dunava u 6. stoljeću n. e. Sudeći po filogenetskom stablu grane I-Z17855, moglo bi se doći do zaključka da je ova grana doživila intenzivno razgrananje nakon dolaska na Balkan, pri ćemu će kasnije sudjelovati u etnogenezi Bugara i Makedonaca, zatim u manjoj mjeri Srba, Crnogoraca i Bošnjaka i modernih neslavenskih naroda na Balkanu poput Rumuna, Grka i Albanaca.
Slaveni su se već za vrijeme bizantskog cara Justinijana I tj. u prvoj polovini 6. stoljeća prvi put pojavili na Dunavskoj granici carstva (Curta, 2001). Finansijski problemi koji su zahvatili Bizantiju odnosno Istočno rimsko carstvo za vrijeme centuriona Foke (602. do 610. godine) i kasnije cara Heraklija (610. do 641. godine), kao i veliki sasanidski pohodi koji su zahvatili istočne dijelove carstva, su doveli do slabljena bizantske vlasti i otpora od nadirujućih avarsko-slavenskih skupina na području evropskih posjeda carstva. Odbranu koju je Bizantija vodila u istočnim provincijama je dalo Slavenima incitament da u velikoj mjeri nesmetano naseljavaju i vode osvajačke ekspedicije južno od Dunava (Howard-Johnston, 2010). Oko 615./617. godine gubi Bizantija kontrolu nad područjem između Singidunuma, Sardike i Soluna što je dovelo do iseljavanja preostalog gradskog stanovništva centralnog i sjevernog Ilirika prema jugu, o ćemu između ostalog svjedoći anonimni pisac komilija Miracula s. Demetrii II., koji također navodi da se u Solunu, okruženim slavenskim življem, naseljava veliki broj romejskog stanovništva iz Podunavlja, Dakije i Dardanije, ćime je Solun u drugoj polovini 7. stoljeća bio meta dvostrukih migracija; slavenske s jedne strane i romejske sa područja centralnog i sjevernog Ilirika s druge (Živković, 1997). Bez obzira na Heraklijev slom sasanidske prijetnje kod Ninive 627. godine, Slaveni su se uspjeli stalno učvrstiti na prostoru od Vlaške i Trakije na sjeveru do Peloponeza na jugu (Živković, 1997).
Tom prilikom su slavenska plemena, najvjerovatnije ona oslobeđenim od avarske vlasti, naselili veliki broj današnje Grčke, uključujući Epir i Peloponez, dok su pojedine slavenske skupine dospjele i do egejskih ostrva i Krita. U historijskim izvorima se spominju niz slavenskih plemena koja naseljavaju područje današnje Grčke; Draguviti i Sagudati zapadno od Soluna, Rinhini na Halkidikiju, Velegeziti u Tesaliji, Berziti u Pelagoniji, Vajuniti u Epiru, Strimonjani u dolini rijeke Strume i Milinzi i Jezeriti na Peloponezu, čiji se južni dio u Hodeoporikonu Sv. Willibalda iz 8. stoljeća spominje kao Sklavinija (Brownlow, 1891 [Willibald, c. 754]; Ekonomou, 2007). U sedmostoljećnoj zbirci komilija Čuda svetog Dimitrija, koji opisuju slavenske napade na Solun, od kojih prva opsada datira iz 586. godine, se između ostalog navodi ime slavenskog egzarha Hacona koji je vodio vojno-plemenski savez Berzita, Draguvita, Vajonita, Velegezita i Sagudata tokom opsade Soluna 614. do 616. godine. U drugoj zbirci Čuda svetog Dimitrija, nepoznatog autora, navode se i slavensko pleme Rinhini, koji uz zapovijed pritvorenog i kasnije likvidiranog vojvode Perbundosa iliti Perbunda (Pribina?) zajedno sa Strimonjanima i Sagudatima organizuju drugu opsadu Soluna 676./678. godine. S tim u vezi se čini da je grana I-Z17855, uz pararelnu sestričnu granu I-Y4460, bila najdominantnija grana od haplogrupe I2a1a2b među egejskim Slavenima.
Mapiranje migracija
(u gornjem lijevom uglu, klikom na ikonu pored naslova, može se izabrati više opcija za pretraživanje mape – CTRL+scroll za zumiranje)
Autor: Usame Zukorlić & koordinacioni tim Bošnjačkog DNK projekta