E-BY165837 – Rod Kuča

Kuči su čija se prapostojbina danas nalazi kučanskoj oblasti, sa središtem u Medunu u blizini Podgorice. Potomaka plemena danas ima među Bošnjacima i Srbima u većem procentu i među Albancima u manjem. Pleme igra jako važnu ulogu u kreiranju etike naroda u Crnoj Gori i Sandžaku. Većina muslimana Kuča danas živi u Sandžaku. Oni su udarili temelj kulturi sandžačkog naroda. Osnivači su Rožaja i Tutina, i okosnica su Plava, Gusinja, Sjenice, bihorskog, brodarevskog kraja i velikog broja sandžačkih sela.

Genetika:

Rod E-BY165837 je porijeklom od E-Z16661 protokoletsko, vjerovatno ilirsko porijeklo.

Ovo su modalni markeri za pripadnike Roda Kuča:

hp	opis	DYS393	DYS390	DYS19	DYS391	DYS385	DYS426	DYS388	DYS439	DYS389i	DYS392	DYS389ii	DYS458	DYS459	DYS455	DYS454	DYS447	DYS437	DYS448	DYS449	DYS464	DYS460	YGATAH4	YCAII	DYS456	DYS607	DYS576	DYS570	CDY	DYS442	DYS438
E-BY165837	modal	13	24	13	10	16-17	11	13	12	13	11	31	17	9-9	11	11	25	14	20	34	14-16-17-17	9	11	19-21	16	12	20	18	32-34	11	10

Centralna Evropa (do 1200 god. p.n.e.)

Shodno teoretskoj putanji grananja potomaka Z16661 na osnovu rezultata FTDNA i Yfull-a u periodu nakon 1200 god. p.n.e. se izdvaja grana BY168279 na prsotoru centralne Evrope. U okviru je američke labaratorije je identificiran, pored balkanskih uzoraka, novi uzorak sa teritorije Njemačke koji je pozitivan na BY168279.

Ova potvrda migraciju potomaka Z16661 stavlja u isti rod sa njenim paralelnim granama koje su doseljene na Balkan kroz protoilirske migracije kroz Kulturu polja urni i Halštat kulturu, koji s prostora istočne zone halštatskog arheoloskog horizonta, podrčcja istočnih obronaka Alpa i podunavlja, naseljavaju područje od Panonije do Epira u kasnom bronzanom dobu.

BY168279 se dijeli:

1. BY168279* germansku granu i na
2. BY168279 ilirsku granu

Migracija dijela BY168279 i njeno odvajanje sa teritorije Centralne Evrope se odvilo u periodu oko 1200 god. p.n.e. kada je i nastajala ilirska kultura.

Malesija (500 god. n.e.)

Svi testirani potomci grane BY168279 su vezani za teritoriju zapadnog Balkana, konkretnije prostor od jogozapada Crne Gore do centralne Albanije i koje se nakon 7. vijeka granaju se na dvije podgrane:

1. E-BY165837 Pleme Kuč
2. E-BY168279* albanska (Tirana)

Pleme Kuči

Ime

Ime plemena potiče od ilirsko-albanske riječi “kuq” što znači crven (Petrović, 1981).

Geografija

Kuči obuhvataju oblast sjeveroistočno od Podgorice,  sa sljedećim selima:

Sjeverni Kuči:Ubli, Medun, Orahovo, Kržanja, Kosor, Vrbica, Stravče, Fundina, Zagreda i Raći

Južni Kuči: Doljani, Murtovina, Stara Zlatica i Zlatica.

Kučka krajina: Zatrijebač, Koći, Benkaj,  Budža, Cijevna, Delaj, Korita, Mužeška, Nikmaraš, Rudine, Poprat i Stjepovo.

Historija

Rani Srednji vijek

Prema legendi, osnivač Kuča je izvjesni Nenad sin Gojka Mrnjačevića (1355.-1416.).  (Miljanov, 1967) Koji je spomenut u osmanskim defterima.

Prezime Kuč se prvi put spominje u 1330. godine katunu Lješa Tuza u katunu Arbanasa u selu Kuševu, smještenom na granici Zete sa Kupelnikom (današnja severna Albanija). Naime, jedan od stanovnika tog katuna bio je i Petar Kuč.  (Vukičević 2018)

15. vijek

Kuči (Cucci) se kao selo u oblasti severno od Skadra spominju prvi put u Skadarskom zemljišniku za 1416. godinu, međutim u tom selu nije zabeleženo istoimeno prezime (Cucci) za razliku od nekoliko sela severno od Skadra: Santo Auracio, Egressi soto Podegora, Sordani soto Podegora, Ibardi, Bolsa i Rapisti. (Vukičević 2018)

Vukičević (2018) u svome radu iznosi podatak da je 1431. godine zabeleženo selo Kuči kod Valone. Južno od Skadra takođe postoji selo Kuči, a nešto južnije u Zadrimi i selo Bušati što upućuje na to da se radi o iseljenicima iz katuna Lješa Tuza imajući u vidu da su u njemu živeli i Bušati. Ne može se sa sigurnošću tvrditi da su Kuči iz okoline Skadra osnovali pleme Kuči u Brdima, ali tako nešto se osnovano može pretpostaviti na osnovu istog pravca migracija koje su imali i drugi rodovi koji se spominju u katunu Lješa Tuza. 

Također, u radu se navodi i analiza popisa iz 1455. koja pokazuju sljedeća sela sa preko 300 muških glava:

• Banjovići (Lopari), Bonkeći (Donji Zatrijebač), Bardanji, Bitidosi (Deljani), Brođine (Broje), Lazorci, Koći, Panta Lješ (Orahovo) – u kojima su uglavnom dominirala grčko-latinska imena, dok su Radonu ( Kosor, Liješta i Ubl) i Stani (Brštan) dominirala slavenska imena.

Osmanlije zauzimaju Medun

Osmanlije su zauzele Medun i Kuče 1455. godine. (Erdeljanović 1907) Od tada su nam poznate informacije od njima, jer tada počinje arhivska tradicija na Balkanu. Od prvih dana se bilježi prelazak porodica na islam.

Među prvim historijskim podacima o vjeroispovijesti plemena Kuča govore da su ispovijedali pravoslavnu verziju hrišćanstva. O tome nam govori ugovor iz septembra mjeseca 1455. godine, sačinjen između Gornjozetskih poglavara (među kojima i Kučkih) i Mletačke republike, gdje se zahtijeva da nijedan biskup ili sveštenik latinski ne može biti nad njihovim crkvama, već samo sveštenstvo pravoslavne vjere. (Erdeljanović 1981)

Nakon zauzimanja Skadra i zetske ravnice 1479. godine (Petrović 1981) , od strane Osmanlija, nastaju novi politički, ekonomski i poreski uslovi koji uslovljavaju stanovništvo najprije katunskih nahija na čvršće ujedinjenje i jačanju međusobnih saveza kroz plemenske zajednice.

Budući da su Kuči po osmanskom osvajanju pripojeni Skadarskom sandžaku, te prvi podaci o stanovništvu potiču iz popisa — Deftera, koji su izvršeni od strane turskih vlasti 1485. Tako znamo da je po prvom popisu kučku nahiju sačinjavalo osam sela sa 253 kuće. Već u drugom popisu iz 1497. godine, uočavaju se neki novostvoreni katuni (Lješevići, Petrovići i Pavlovići, Lopari, Banjevci i Koći) a broj kuća se povećao za 135. domaćinstava, ukupno 388 kuća. (Petrović 1981)

Prvi muslimani Kuči

Spominje se, iste 1485. da je Medunsku tvrđavu čuvalo oko 88 čuvara, od kojih je 50 bilo Kuča iz Meduna, na čelu sa Hasan-begom. Najstarijim poznatim Kučom muslimanom (prije 550 godina). (Erdeljanović 1981)

Sljedeća grupa koja je primila islam, to je učinila na čelu sa Stanišom Crnojevićem, sinom crnogorskog vladara, prozvanim Skender-beg. To su učinili u Istanbulu. Postoji predanje da Banjkani u Zatrijebču također imaju Crnojevićko porijeklo (Pavlovic 2008)

Neki od muslimana su bili u pratnji Staniše, odnosno Skender-bega u Stambolu:
– Jedan od četiri glavna ministra sultana Sulejmana II bio je Mustafa-paša, islamizirani Paštrović;
– Brat vojvode Radosava iz nahije Gornja Morača, zvao se Hamza i pominje se 1460. godine kao posjednik zemlje u selima Miločani i Onogošt. (Erdeljanović 1981)

16. vijek

Tokom 16. vijeka, neke od najpoznatnijih uglednih kučkih porodica primile su islam (Folić 2013)

1565. u savezu sa Kuči su digli ustanak u savezu sa Klimentima i Piperima, protiv Osmanskog carstva. (Petrović 1981)

Od 388 kuća, 1570. godine, što zbog gubitka u borbama s Osmanlijama, iseljavanja i pomora od kuge, ostalo je oko 200 kuća. (Petrović 1981)

1582. godine, u popisu stanovništva Kučke nahije, koja je obuhvatala 13 sela, većina imena su slavenska, ali su i ilirska imena jako česta. (Vasić 1990)

Kuči su ratovali sa Grudama, koje su i pobijedili.

17. vijek

U 17. vijeku Kuči su se dijelili uglavnom na tri bratstva:

• Starokuči 

Smatra se da su bili pravoslavne vjere. Slavili su Mitrovdan. Najbrojniji rod su im Mrnjačevići. Iz ovog roda je najviše Kuča prešlo na islam.

• Novokuči Drekalovići

Sa katoličanstva su prešli na pravoslavlje, pod uticajem Vlade Ruvima, i slavili su Nikoljdan.

Istraživači su se razlišli o porijeklu Drekala. Neki su smatrali da je unuk Skender-bega, neki da je porijeklom Beriša, a neki da je Mrnjačević. Genetika je potvrdila da nema razlike između Mrnjačevića i Drekalovića, što bi značilo da je treća teza ispravna. Međutim, još uvijek nije poznata haplogrupa Skender-bega. Drekalovići predstavljaju polovinu svih Kuča.

• Zatrijebčani

Oni su katolici i slave Malu Gospojinu (što nije tipično za katoličku vjeru, da slave slave). Zahvaljujući katoličanstvu, Zatrijebčani su izbjegli slavenizaciju.

Teza da dijele zajedničkog pretka sa Hotima, Keć Preku, genetika nije potvrdila. Genetska istraživanja su pokazala da postoji razlika između Bonkeća i Benkaja. Bonkeće vjerovatno imaju istu genetiku kao i ostali Kuči, dok se Benkaji razlikuju.

Drekalovići prelaze na pravoslavlje 

Venecijanski sveštenik Marino Bizzi je 1610. zapisao da su Kuči hrišćani pola pravoslavne pola katoličke vjere. Kazao je da je to arnautsko pleme, predvođeno Lale Drekalovim i Niko Rajkovim, kao jako hrabro pleme sa 1500 ljudi. Prelaskom Lala Drekalova sa katoličke na pravoslavnu vjeru,  proces formiranja Srba Kuča je također dobio i trajno historijsko utemeljenje. (Petrović 1981) Pravoslavni Kuči, koji su jako rano prihvatili pravoslavnu varijantu hrišćanstva, su se okrenuli srpskom nacionalnom identitu, iako su živjeli zajedno sa Kučima katoliicima koji su se osjećali Albancima. Sa svojim komšijama Albancima Kučima i drugim arbanaškim plemenima su imali prilično dobar odnos i zajedno su se borili protiv Osmanlijske vlasti.

Početak osmansko-kučkih ratova i zločin nad muslimanima Meduna

U 17. stoljeću se bilježi masovno prihvatanje islama od strane Kuča. (Folić 2013)

1612. Kotoranin Marijan Bolica spominje u svom izvještaju o Skadarskom sandžaku koji je u svojoj knjizi objavio Dransoa Lenorman da je u Medunu “200 vrlo ratobornih Turaka (Kuča muslimana)”, što ukazuje da je u Medunu te godine živjelo najmanje 500 muslimana. Spominje se također u da je u Medunu imalo oko 70 muslimanskih kuća. Iste godine, hrišćanske Klimenti, Kuči, Piperi i Bjelopavlići su poslali pismo francuskom i španskom kralju da im pomognu da se oslobode Osmanskog cartsva, ali im se nisu odazvali.

Kako je navedeno u Mitološkom zborniku, 1658. godine, Kuči su u savezu sa Vasojevičima, Bratonožićima, Piperima, Klimentima, Hotima i Grudama ponovo digli ustanak protiv Osmanskog carstva, koji je završen u korist Osmanlija.

Po nagovoru  Mletačkog providura iz Kotora i uz plaću koja im je obećana, 1688. Kuči su u savezu sa Klimentima, Piperima, Grudama i Bratonožićima ponovo digli ustanak protiv Osmanlija i poveli žestoku bitku u mjestu Orlovo, kada su uništili vojsku Sulejman paše Skadarskog, navodi se u Vojni muzej Jugoslovenske narodne armije.

Prema pisanju popa Radonje Čejoviča, Stanka Ivanovog i Prela Popovića Drekalovića, Drekalovići su izvršili napad na tvrđavu Medun:

“Stavismo je pod našu vlast da je čuvamo na raspolaganju Presvijetle Republike Mletačke”.

Nakon toga su zauzeli Medun i zadobili veliki plijen. Veliki broj Kuča muslimana je pobijen i većina je protjerana. Pomenuti izvori kažu da je ubijeno 1500 muslimana (svega 500 su bili ratnici!?) i da je tvrđavi uklonjena muslimanska zastava i postavljena zastava Sv. Marka. Nakon čega je Iliković odmah pošao u Kotor po svoju obećanu plaću, koja mu je data, a Mlečani su zauzvrat dobili ključeve Medunske tvrđave. (Agić, 2012)

86 muslimanskih bratstava su Kuči brojali. I raspršili su se širom teritorije  Bosanskog i drugih vilajeta koja im je bila prva na dohvat ruke. Naselili su Kolašin, Nikšić, Podgoricu, Spuž, Bijelo Polje, Berane, Pešter, Rožaje, Tutin  i Novi Pazar, zatim i Gusinje i Plav. Tada proces formiranje Bošnjaka Kuča je dobio svoje trajno historijsko utemeljenje. (Gruda 2001)

Već naredne 1689. godine, Osmanlije su ugušile ustanak, ali za muslimane Kuče nije bilo više života u Medunu, nakon bratoubilačkog zločina koji su im priredili hrišćanski rođaci. Drekalovići su spalili i porušili cijelo muslimansko naselje i okolna sela, kako tvrdi prof. Marko Dragović ističući:

“… kako se Turci ne bi mogli ponovo naseliti”

U znak etničkog čišćenja u Medunu, Antonio Bolica iz Kotora je napisao:

“Uvijek sam uspio da ih (brdsko-malisorska plemena) držim pomoću cetinskog vladike i ostalih njihovih starješina u pokretu protiv Turaka, jer su oni ljudi na koje se može uticati. Naviknuti su na pljačkanje i na stalno prolivanje krvi. U pljačkama sam uvijek uspijevao da spojim neodlučne sa vještim, da bi dobili više hrabrosti.”

1694. Kuči u savezu sa Hotima su pokrenuli još jedan neuspjeli ustanak protiv Osmanskog carstva (Petrović 1981)

18. vijek

Kuči muslimani su Sandžak počeli naseljavati od ranog doba osmanske vladavine. Među najstarijima su oni na Pešteru u okolini Đerekara.

1711. je sproveden genocid nad muslimanima Stare Crne Gore, poznat kao “Istraga Poturica” (gruda 2010)

Pravoslavizaciju Kuča potvrđuje i Skadarski biskup Antonio Vladanji, 1736. godine piše svojim nadređenim vatikanskim poglavarima:

„Kuči su, s izuzetkom koji sam pomenuo (u Zatrijepču) svi šizmatici. Veoma su plahoviti, žive od plijena i nikako neće da se potčine Turcima. Imaju 500 kuća i veliki su protivnici naše (katoličke) vjere”. (Čubrilović 1963)

U Zapisima Cetinjskog istorijskog društva stoji da je 1774. godine Mehmed-paša Bušatlija iz Skadra je poveo rat protiv Kuča i Bjelopavića. U početku je poražen, ali je kasnije zauzeo Kuče i razorio ga. Rovčani su prihvatili kučke izbjeglice. Da bi 20 godina kasnije, 1794., Kuči i Rovčani uspijeli da ponovo pobjede Osmanlije.

Kada je Bušatlija zauzeo Cetinje, poštedio je cetinjski manastir, kojeg su kasnije dinamitom minirali hajduci Zena Grbičića. Dr. Petrović je opisujući događaj napisao: “Ako je Sulejman paša postupio viteško, Mlečani su postupili nečasno i kukavički, jer su minirali manastir”.

• Spominje se kasnije da je iz bratstva Ljuce i Dakovići u Nikšiću u 18. vijeku bilo oko 300 kuća.
• Zatim iz bratstva Koljenovići u Gusinju oko 150 kuća i Radončića od Vuješevića 70 kuća i brojna druga bratstva.
• Crni Vrh kod Berana je naselilo 50 muslimanskih kuća.
• Kolašin je naselilo oko 40 kuća Ganića Đurđevića.
• Zatim, stotine muslimanskih porodica iz brojnih kučkih sela se preselio u Podgoricu ili njeno prigrađe.
• Brojne kučke muslimanske porodice su naselile i Plav, Spuž, Peć, Rožaje, Tutin, Sjenicu i Novi Pazar. (Konjević 2018)

19.-20. vijek

Crnogorski zločin u Kučima

28. juna 1855. godine, Knez Crne Gore Danilo, naredio je istrebljenje svih Kuča iz roda Drekalovića. (Jokanovič 1995) Godinu kasnije, vojvoda crnogorski Mirko, je također zauzeo Kuče i, prema pisanju srpskih izvora, koja je po obimu, žrtvama, pljački, paljevinama i zločinu nadmašila sva Osvajanja koje su učinjene od strane Osmanlija.

Priključenje pokretu Husejn Kapetana

Kada je Husejn kapetan, predvodeći ustanak za autonomijom Bosne, došao u Sandžak, pleme Kuča iz svih sandžačkih gradova mu se masovno pridružilo, i to prvi oni iz Kolašina, 1827. (Memić 1991) Kuči u Sandžaku su podržali u velikom broju pokret za autonomiju Bosne predvođen Husein kapetan Gradaščevićem i učestovale su u bitci 18. jula 1831. na Kosovu protiv Osmanske vojske u kojoj je bošnjačka vojska pobijedila. Kada je Husein kapetan prošao kroz Novo Pazar i krenuo ka Kosovu, na izlazu, u naselju Banja je kazao: “Ovdje se nalazi kapija Bosne”. Slomom pokreta Husein kapetan Gradaščevića, veliki broj sandžačkih Kuča je stradao u osveti Osmanske vlasti.

Genocid nad Bošnjacima Kučima u Kolašinu i Nikšiću

U  crnogorskom napadu na Kolašin 28. jula 1858. godine, iako je razoreno naselje, džamija nije porušena, ali od tada započinje iseljavanja Kolašinaca koje će potrajati narednih 70 godina. (Rastoder et al. 2006)

1862. Osmanlije su ponovo zauzele Kuče i Medun. (Jokanovič 1995)

Od 1863. godine Kolašin se nalazio u sastavu Novopazarskog sandžaka, odnosno prijepoljskog kadiluka te je muslimansko stanovništvo obnovilo porušeno naselje i vratilo se u njega 1864. godine. (Škrijelj 2014)

1875. godine, Kuči Srbi su se pridružili ustancima širom Balkana, protiv Osmanskog carstva. Kuče je vodio Marko Miljanov Popović, stoji u Zapisima Cetinjskog istorijskog društva.

Nikšić je bio u opsadi od avgusta 1875.g., dakle dvije godine i jedan mjesec, i za to vrijeme je dva puta bio snabdijevan potrepštinama: 28. aprila 1876.g. od strane Muhtar-paše, i 15. juna 1877.g. od strane Sulejman-paše. (Gopčević 1963)

Hercegovački grad Nikšić 1876. godine naseljavali su većinom muslimani Bošnjaci, sa velikim procentom Kuča, što znamo na osnovu historijskih izvještaja i kroz DNK analizu u okviru Bošnjačkog DNK projektabošnjačkih prezimena rodom iz Nikšića.

Novopazarski sandžak je 2. februara 1877. godine izdvojen iz Bosanskog vlijate, a Kučka oblast ulazi u sastav Crne Gore. Kolašin je Crnoj Gora okupirala 9. oktobra 1878. godine (Ferraro 1918)

Crnogorci su neprekidno bombardovali Nikšić i hermetički ga izolovali tako da ni ptica nije mogla ući u ovaj grad. Smrtni udarac u razbijanju tvrdih zidina ovog muslimanskog grada nanijeli su teški topovi koje su Crnogorci dobili od Rusa. Predaja grada je izvršena 09. septembra 1877. godine, a knjaz je naredio Nikšićanima da bezbjedno napuste svoja ognjišta, i da se sele. Od 3.200 Bošnjaka koji su živjeli u ovome gradu samo je 30 njih dobilo dozvolu da ostanu. ( Šarkinović 2012, Drobnjak et al. 2003, Crnovšanin et al. 2003)

1879. godine, u Bici kod Nokšića, Kučka, Vasojevićka i Bratonožićka vojska predvođena Markom Miljanovim je poražena od strane vojske Ali-paše Gusinjskog. (Šarkinović 2012)

Godine 1886, u proljeće, crnogorska vojska je zauzela kolašinska Polja i pomakla granicu sve do Tare. (Bulajić 1959)

Istraživač Theodor Iphen (1891) je opisivao sandžačke gradove, govoreći kako su neki sličniji albanskoj, a neki bosanskoj kulturi i mentalitetu. Za njega su Kolašinci bili sličniji onima u Bosni, ali su imali elemente koja je podsjećala na albansku kulturu: Jedinu razliku i individualnost od ostalog, plemena bosanskog čine oni oko Kolašina. Kolašinci pokazuju svoju individualnost u svom karakteru načinu mišljenja, u običajima najposlije i u nošnji i drugim spoljašnjostima, te više naginju albanskim običajima.”

Kuči su osnivači modernog Tutina i Rožaja. Uticajem kučkih porodica u Plavu i Gusinju na tom pograničnom podružiju, sa Albanijom i Kosovom i velikim procentom stanovništva doseljenog sa sjevera Albanije, je bosanski jezik preovladao nad albanskim. Tokom 19. vijeka, Sandžak su preplavile izbjeglice iz Kolašina i Nikšića, među kojima su najbrojniji bili oni roda Kuča. Kuči muslimani su jako rano se osjećali dijelom bošnjačkog identiteta, za razliku od Klimenti. Iako dijele slično geografsko i genetsko porijeklo.

Pred kraj turske vlasti u ovom gradu bio je gradonačelnik poznati alhamijado pjesnik, hafiz Salih Gašević, u vrijeme kada je pisao svoje najpopularnije djelo Mevlud, u čijem uvodu kaže:

Kad se nađoh u Kolašinu kajmekam,

Znadem da sam puno nakisna kelam.

Moliše me kolašinski prviši,

Nama Mevlud bosanski napiši.

Kako navode albanski izvori, Klimente na Pešteru su sa albanskog jezika postepeno prešle na bosanski jezik (sandžačka varijanta; Kuči su svoj jezik nazivali “naški”) pod uticajem, kako sami kažu “snaha Bošnjakinja” koje su svoj maternji govor prenosile na djecu. Te snage Bošnjakinje su najviše bile iz roda Kuča. Također, Kuči porijeklom iz Nikšića i Kolašina su u sebi noslili tipični bošnjački identitet. 

Zatrijebčani su 1907. godine pokrenuli ustanak protiv Osmanskog carstva i pobijedili u Bici kod Lemaja. Nakon toga su opet Osmanlije pobijedili 1911. u Bici kod Dečića. (Gjonaj 2020)

Kuči Albanci su se izjasnili svi oni koji su zadržali svoju katoličku vjeru, albanski jezik u Crnoj Gori i Albaniji, kao i Kuči muslimani koji su migrirali na albansko govorno područije.

1912. godine Kuči, kao i ostali branioci Sandžaka, su neuspješno odbranile Sandžak od srpsko-crnogorske okupacije. 6. oktobra 1912. Vojska Kraljevine Crne Gore zauzela Plav i Gusinje – čiju su većinu činili Kuči i na silu podrštava muslimane – 12.000 muslimana su dobila nametnuta hrišćanska imena i bilo je zabranjen obilaza džamija (Metjahić 2014)

1917. godine, u Sjenici se održava Sjenička konferencija u kojoj su gradonačelnici većine sandžačkih gradova tražili ponovno pripajanje Sandžaka Bosni (Mmeić 1996)

Ubistvo Boška Boškovića, načelnika kolašinskog okruga, koje se desilo u mjestu Ceru kod Mojkovca 7. novembra 1924. godine a koje je pripisano Jusufu Mehonjiću, vođi sandžačkih komita bilo je povod za napad nad muslimanskim stanovništvom nekoliko dana nakon sahrane. Tada su stradali stanovnici Šahovića i Pavinog Polja. U jednom danu je ubijeno 350 Bošnjaka. (Morrison 2018)

1943. Kuči iz Kladnice, Peštera, Tutina i Rožaja, organizovane u musliamnske milicije, su se hrabo borile protiv četničkih odreda koji su činili zločine diljem Sandžaka, sve do partizanske okupacije Sandžaka 1945. godine. (Crnovšanin et al. 2003)

Veliki broj Bošnjaka Kuča porijeklom iz Sjenice, Tutina, Rožaja, Kolašina, Nikšića, Podgorice živi danas u Turskoj. Iseljavanje je teklo od 1680. do 1970. Većina se danas izjašnjava kao Turci i manjina je svjesna svog bošnjačko sandžačkog identiteta. Kao Crnogorci se u novje vrijeme uglavnom izjašnjavaju Kuči doseljeni u crnogorske gradove.

Prapostojbina i stari domovi Kuča Bošnjaka

Kučka oblast

Kolašinska oblast

Nikšićka oblast

Mapiranje migracija Kuča na osnovu genetskog izvještaja

(u gornjem lijevom uglu, klikom na ikonu pored naslova, može se izabrati više opcija za pretraživanje mape – CTRL+scroll za zumiranje)

Sve genetski identificirani Kuči Bošnjaci ćemo dodati Bošnjačkoj DNK bazi.

Genetski identificirani Kuči Srbi se mogu naći u Srpskoj DNK bazi

Genetski identificirani Kuče Albanci se mogu naći u Albanskoj DNK bazi.

---

Objavljeno: 15. novembra 2017. | Ažurirano: 15. jula 2020.

Autori: Usame Zukorlić & koordinacioni tim Bošnjačkog DNK projekta

Reference: