Vareš (općina)
Geografija:
Vareš je bosanskohercegovački brdski gradić s nadmorskom visinom od 829 metara koji se smjestio u kotlini rječice Stavnje, 45 km od Sarajeva. Na Stavnji, u centru grada je stari kameni most.
Geografski položaj
| Zavidovići Kakanj |
Zavidovići, Olovo | Olovo |
| Kakanj |  |
Olovo |
| Visoko | Breza, Ilijaš | Ilijaš |
Ako imate informacija o reljefu, šumama, rijekama, klimi, imenima podrucija, cesmi, potoka, livada, brda i drugim geografskim elementima sela, pošaljite nam ispod u komentaru.
Historija:
Golemo rudno bogatstvo se krije ispod površine vareških brda, pa postoje tragovi da se tu kopala željezna rudača i talilo željezo još u antičko vrijeme. Na rudištu zvanom Smreka nađene su rudarske svjetiljke i alat iz rimskoga doba. Vareško selo Dubošticu kralj Tvrko je smatrao riznicom svoga kraljevstva jer je bilo središte rudarstva toga kraja. Turska vlast je mnogo držala do vareškog kraja, jer su obrtnici radili vrlo dobro i nadaleko su bili poznati njihovi proizvodi. S dolaskom Austrije u Bosnu, Vareš doživljava preporod u privrednom pogledu. Austrija iskorištava rudu na industrijski način, gradi dvije visoke peći i od tada počinje ekonomski uspon Vareša.
Za turske uprave rudarstvom i kovačijom bave se isključivo katolici, Hrvati. U Vareš su se doselili i saski rudari, a o tome svjedoče i stari nazivi kao Saški potok. U okolini Vareša u mjestu Karići (Vareš) se nalazi najstarija džamija o kojoj postoje mnoge legende tj. o njenom graditelju Karić-dedi. U Varešu je i najstarija katolička crkva u Bosni Hercegovini, Sv. Mihovila Arkanđela, a građena je na temeljima one iz doba srednjovjekovne Bosne. Uz nju postoji nova, velebna župna crkva Sv. Mihovila, koja je početkom ovoga vijeka dobila svoj današnji izgled. Vareški župni ured posjeduje i danas jedne od najstarijih matica u Bosni i Hercegovine, prva potječe iz 1643. godine, a pisane su i bosančicom, latinskim i bosanskim jezikom.
Ako imate informacija o historiji sela, pošaljite nam ispod u komentaru.
Stanovništvo:
| Sastav stanovništva – općina Vareš | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013. | 1991. | 1981. | 1971. | ||||
| Osoba | 8 892 (100,0%) | 22 203 (100,0%) | 22 822 (100,0%) | 23 523 (100,0%) | |||
| Bošnjaci | 5 447 (61,26%) | 6 714 (30,24%) | 6 419 (28,13%) | 6 631 (28,19%) | |||
| Hrvati | 2 820 (31,71%) | 9 016 (40,61%) | 10 287 (45,07%) | 11 134 (47,33%) | |||
| Ostali | 436 (4,903%) | 758 (3,414%) | 74 (0,324%) | 108 (0,459%) | |||
| Srbi | 189 (2,126%) | 3 644 (16,41%) | 4 241 (18,58%) | 5 166 (21,96%) | |||
| Jugoslaveni | – | 2 071 (9,328%) | 1 650 (7,230%) | 307 (1,305%) | |||
| Crnogorci | – | – | 81 (0,355%) | 92 (0,391%) | |||
| Albanci | – | – | 31 (0,136%) | 46 (0,196%) | |||
| Makedonci | – | – | 22 (0,096%) | 13 (0,055%) | |||
| Slovenci | – | – | 17 (0,074%) | 26 (0,111%) | |||
Ako imate informacija o broju stanovnika i prezimenima, pošaljite nam ispod u komentaru.
Kultura i prevreda
Na listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine za općinu Vareš se nalaze sljedeći spomenici:
- “Crkva posvećena Pokrovu Presvete Bogorodice sa pokretnom imovinom” (historijski spomenik),
- “Dabravine sa ostacima iz bronzanog doba i kasne antike” (arheološko područje),
- “Kovačnice (majdani) u selu Očevlje” (historijsko područje),
- “Nekropola sa stećcima Stupni Do” (historijsko područje),
- “Nekropole sa stećcima i starim nišanima u naselju Budoželje” (historijsko područje),
- “Radničko naselje Majdan” (graditeljska cjelina),
- “Srednjovjekovni kraljevski grad Bobovac” (historijsko područje),
- “Župna crkva u Varešu” (graditeljska cjelina).
Pred zadnji rat Vareš je bio snažno industrijsko središte. Rudnik željezne rude zapošljavao je 1180 radnika, željezara 890, kamenolom 30, “Amfibolit” 20, “Metalprerada” 225, prerada drveta 630, šumarstvo 750, “Vranica” – građevno poduzeće, Bobovac 490, tvornica rezervnih dijelova 320, tvornica “Zrak” 130, tvornica konfencije “Vilko” 120, “Autotrans” 140, Rudnik olova, cinka i barita 120, trgovačko poduzeće “Snaga” 195, “Velepromet” 65, “Perun” 60 itd.
Ako imate informacija o broju privredi naselja ili kulturnim dobrima, pošaljite nam ispod u komentaru.
Putem pretrage možete provjeriti ko se sve testirao iz ovog naselja: BAZA
Izvori: Wikipedia, Poreklo, Bošnjacki DNK projekat